Εργατική Πρωτομαγιά

Η 1η Μαΐου ή Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως μέρα γιορτής της εργατικής τάξης το 1889, από το Διεθνές Εργατικό Συνέδριο του Παρισιού για να τιμήσει τα θύματα της μεγάλης και αιματηρής απεργίας που είχε γίνει στο Σικάγο, 3 χρόνια πριν το 1886.

Η πάλη για την καθιέρωση του οχταώρου είχε αρχίσει από την δεκαετία του 1860. Το 1884, η Αμερικάνικη Ομοσπονδία Εργασίας (FOTLU: Federation of Organized Trades and Labor Unions of the United States and Canada ) μαζί με την Διεθνή ένωση εργατών (IWPA: International Working People's Association), ψήφισε μια απόφαση η οποία όριζε ότι από την 1η Μαΐου του 1886 θα καθιερωνόταν το οχτάωρο και ξεκίνησε εκστρατεία γενικής απεργίας. Μάλιστα, καλούσε όλα τα εργατικά συνδικάτα να ακολουθήσουν αυτή την οδηγία απαρέγκλιτα [Αρνητική θέση στην απεργία όμως πήρε ένα άλλο σημαντικό εργατικό σωματείο γνωστό ως Knights of Labor το οποίο μαχόταν υπέρ της πλήρους κατάργησης της παιδικής απασχόλησης, διεκδικούσε ίσα δικαιώματα αμοιβές σε άνδρες και γυναίκες στους έγχρωμους - κυρίως μαύρους - εργάτες κ.λ.π.]. Παρά ταύτα, το ψήφισμα βρήκε άμεσα υποστήριξη από την πλειοψηφία των εργαζομένων και της εργατικής τάξης, η οποία μέχρι τότε αναγκαζόταν να δουλεύει δώδεκα και δεκατέσσερις ώρες ημερησίως, [περίπου όπως και σήμερα ξανά και άτυπα αρχίζει να καθιερώνεται].

Έτσι, όταν η Αμερικάνικη Ομοσπονδία Εργασίας οργάνωσε μαζική απεργία την 1 Μαΐου του 1886 στο Σικάγο ανταποκρίθηκαν 90.000 εργαζόμενοι που ήταν τότε το μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο, 10.000 στη Νέα Υόρκη, 11.000 στο Ντιτρόιτ και αλλού.

Υπολογίζεται ότι συνολικά 350,000 εργάτες από όλη τη χώρα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα σε σύνολο 1200 εργοστασίων. Η πόλη του Σικάγο κυριολεκτικά παρέλυσε: Όλες οι εταιρίες που δραστηριοποιούνταν στην πόλη αναγκάστηκαν να διακόψουν την λειτουργία τους.

Το σύνθημα εκείνης της απεργίας ήταν "8 ώρες δουλεία, 8 ώρες ανάπαυση, 8 ώρες ύπνος". Οι εργάτες διεκδικούσαν το οχτάωρο αλλά οι εργοδότες είχαν αντίθετη γνώμη.

Το χρονικό

α. Η συγκέντρωση

Το Σάββατο 4 Μαΐου 1886, οι εργάτες μαζί με τις οικογένειές τους κουβεντιάζοντας και ντυμένοι με τα καλά τους κατευθύνονταν στο χώρο της συγκέντρωσης. Ωστόσο, στους πλαϊνούς δρόμους που θα φιλοξενούσαν τη συγκέντρωση και στις γύρω στέγες των κτηρίων η ατμόσφαιρα είχε γίνει απειλητική. Αρκετοί αστυνομικοί και ειδικές δυνάμεις του στρατού περίμεναν το σύνθημα για να δράσουν.

β. Τα επεισόδια

Λίγο αργότερα η αστυνομία προσπάθησε να διαλύσει βίαια μια ειρηνική συγκέντρωση στην Haymarket Square, όταν μια βόμβα πετάχτηκε προς το μέρος τους τραυματίζοντας περίπου 60 αστυνομικούς και σκοτώνοντας 8 (Επτά κατά την ρίψη και ένας υποκύπτοντας στα τραύματά του αργότερα). [Τα ονόματα των νεκρών αστυνομικών είναι: Mathias Degan, John Barrett, George Miller, Timothy Flavin, Thomas Redden, Nels Hansen, Michael Sheehan και Timothy Sullivan]. Οι αστυνομικοί άνοιξαν αμέσως πυρ προς το πλήθος σκοτώνοντας και τραυματίζοντας δεκάδες.

γ. Η "δίκη"

Χωρίς να έχει στοιχεία ως προς την ταυτότητα των δραστών που εκτόξευσαν την βόμβα, η αστυνομία, συλλαμβάνει οχτώ ηγέτες του εργατικού κινήματος. Η δίκη, που τους οδήγησε στην θανατική καταδίκη, έχει καταγραφεί στα χρονικά ως παρωδία.

Δικάζοντας τις ιδέες μάλλον παρά τις πράξεις, οι δικαστές καταδίκασαν τους 7 σε θάνατο δια απαγχονισμού και έναν σε 15 χρόνια(!) κάθειρξη. Η ποινή για τους βασικούς κατηγορουμένους, August Spies (Γερμανός Μετανάστης), Adolf Fischer (Γερμανός Μετανάστης), George Engel (Γερμανός Μετανάστης) και Albert Parsons (Γερμανός Μετανάστης), εξετελέσθη στις 11 Νοεμβρίου του 1887. Στην κηδεία τους έλαβε χώρα μια από τις μεγαλύτερες πορείες που είχε γνωρίσει το Σικάγο. Για τους Samuel Fielden (Άγγλος Μετανάστης), Oscar Neebe (Αμερικανός Πολίτης Γερμανικής Καταγωγής) και Michael Schwab (Γερμανός Μετανάστης) ο Κυβερνήτης John Peter Altgeld μια μέρα πριν την εκτέλεση μετέτρεψε τη θανατική ποινή σε ισόβια κάθειρξη (εκτός του Oscar Neebe που είχε καταδικαστεί εκ αρχής σε 15 χρόνια κάθειρξη) αλλά το 1893 δόθηκε χάρη σε όλους, ενώ ο Louis Lingg (Γερμανός Μετανάστης) βρέθηκε νεκρός στο κελί του (αυτοκτόνησε με δυναμίτη!!!!) πριν προλάβει να οδηγηθεί στην αγχόνη.....

δ. Σήμερα...

Η Πρωτομαγιά έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως επίσημη αργία - αποχή - απεργία από την εργασία, και ημέρα σύμβολο των αγώνων των εργαζομένων στα περισσότερα κράτη όχι όμως σε όλα. Μερικά από τα κράτη που έχουν καθιερώσει ξεχωριστές ημέρες είναι οι Η.Π.Α., ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία.

Στις Η.Π.Α. η «εργατική γιορτή» καθιερώθηκε ως αργία, η πρώτη Δευτέρα του μηνός Σεπτεμβρίου.

Στον Καναδά καθιερώθηκε την ίδια ημέρα με τις Η.Π.Α. από το 1880 παρά το ότι οι Καναδοί σκέφτηκαν να καθιερώσουν την 1η Μαΐου ως επίσημη ημέρα αργίας, οικονομικοί κυρίως λόγοι όμως, τους έκαναν να συγχρονίσουν και την αργία αυτή με τις Η.Π.Α. Παρά ταύτα, αρκετές είναι οι φορές που διάφορα σωματεία εργατών ή άλλων εργαζομένων οργανώνουν μικρές εκδηλώσεις συμπαράστασης ή και διαδηλώσεις την ημέρα αυτή, κυρίως στα μεγάλα βιομηχανικά αστικά κέντρα της χώρας.